Ngan là loại gia cầm được lựa chọn nhiều làm vật nuôi nhờ tốc độ sinh trưởng phát triển nhanh, tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng thấp nhưng đem lại giá trị kinh tế cao và ổn định. Bài viết này sẽ hướng dẫn bà con tổng hợp các nguồn kiến thức hữu ích áp dụng trong kỹ thuật chăn nuôi ngan đem lại hiệu quả ngỡ ngàng.
Nội dung chính
I. Lựa chọn ngan giống
– Chọn ngan nở đúng sau 34-35 ngày ấp trứng, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, lông khô và bông, mắt sáng. Không lựa chọn các con có một trong những đặc điểm sau: khoèo chân, hở rốn, khô chân, bết lông, kích thước quá bé, bết hậu môn,…
– Phân loại ngan đực và ngan cái: Trong đàn ngan mới nở, những con ngan đực thường đầu to, mỏ dài, chân to hơn và không linh hoạt bằng ngan mái. Con trống sẽ xuất hiện mấu lồi nhô lên, đó là giao cấu của nó.Con cái, không có mấu lồi đó.
– Một số giống ngan: giống ngan nội (vịt xiêm), giống ngan Pháp, Vịt lai ngan (Ngan pha vịt),…
II. Chuẩn bị chuồng nuôi ngan và vật tư cần thiết để nuôi ngan
Chuồng nuôi
– Thông dụng nhất hiện nay là nuôi ngan trên sàn lưới thép. Sàn làm cách biệt mặt nền 1 viên gạch nghiêng hoặc 2 viên gạch nằm.
– Trước khi đưa ngan vào nuôi, chuồng cần được vệ sinh, khử trùng chu đáo bằng formalin (Formol) 0,05% và được quét vôi trước 3-5 ngày, sưởi ấm 4-5 giờ.
– Nơi nuôi ngan cần đảm bảo khô ráo, không có gió lùa, thoáng mát về mùa hè, ấm về mùa đông.
– Phải rào kĩ chuồng để tránh chuột, rắn… vào cắn ngan và đảm bảo độ dốc nghiêng về phía cống thoát nước, tiện lợi cho công tác cọ rửa, vệ sinh chuồng trại.
Vật tư cần thiết
– Máng ăn:
Cần có đủ máng ăn cho mãi ngan trong một lần cho ăn. Khay ăn có thể bằng tôn, có cấu tạo như sau: Cao 2cm, rộng 40cm, dài 60cm đảm bảo cho 25-30 ngan con/khay.
– Máng uống:
Đảm bảo cung cấp nước sạch cho ngan 25 – 30 ngan/máng.
-Giai đoạn 1-2 tuần tuổi sử dụng máng uống tròn loại 2 lít.
-Giai đoạn 3-12 tuần tuổi sử dụng máng uống tròn loại 5 lít.
Nước uống cần được cung cấp đầy đủ đảm bảo 0,3- 0,4 lít/con/ngày.
– Chụp sưởi:
Có thể dùng hệ thống lò sưởi hoặc bóng điện đảm bảo cung cấp nhiệt cho đàn con. Dùng bóng điện 75W 1 quây (60 – 70 ngan). Mùa đông 2 bóng 1 quây, ở nhiều nơi không có điện dùng bếp than lò ủ trấu v.v… Cần hết sức chú ý phải có ống thông khí thải của bếp trấu và lò ủ trấu ra ngoài chuồng
– Quây ngan:
Dùng cót ép làm quây, chiều cao 0,5m; dài 4,5; sử dụng cho 60-70 con 1 quây, từ ngày thứ 5 tăng dần diện tích quây để cho ngan vận động, ăn uống, cuối tuần thứ 3, đầu tuần thứ 4 trở đi bỏ quây để cho ngan vận động, ăn uống được thoải mái.
-Rèm che:
Dùng vải bạt hoặc cót ép che xung quanh chuồng nuôi ngan con để giữ nhiệt và tránh gió lùa.
III. Điều kiện nuôi dưỡng ngan
Nhiệt độ
Để đảm bảo cho ngan mạnh khoẻ nhiệt, độ chuồng nuôi khi ngan 1 – 3 ngày tuổi phải đạt 30 – 320C. Từ ngày tuổi thứ 4 trở đi, mỗi ngày giảm 10C cho tới khi đạt 200C.
Mật độ
Tuỳ thuộc vào điều kiện chăn nuôi, mùa vụ và khí hậu mà quyết định mật độ chuồng nuôi. Mật độ vừa phải thì Ngan sinh trưởng và phát triển tốt và hạn chế được sự lây nhiễm bệnh tật.
| Giai đoạn tuổi | Hình thức nuôi | Mật độ tối đa (con/m2) |
| 1 – 10 ngày tuổi | Chuồng không sân chơi | 32 |
| 11 – 28 ngày tuổi | Chuồng có sân chơi | 18 |
| 29 – 56 ngày tuổi | Nuôi nhốt | 6 |
Chế độ chiếu sáng
Từ tuần lễ thứ 1 đến tuần thứ 2 chiếu sáng 24/24 h, sau đó là 18/24h.
Trong thời gian này ban ngày sử dụng ánh sáng tự nhiên.Ở những nơi không có điện, cần thắp sáng bằng đèn dầu đảm bảo đủ ánh sáng để ngan đi lại ăn, uống một cách bình thường, chống xô đàn và đè nhau gây tỷ lệ chết cao.
IV. Thức ăn cho ngan
Phải bảo đảm được thức ăn luôn mới, thơm, không bị mốc mọt. Thức ăn phải đủ dinh dưỡng, đủ lượng calo, hàm lượng đạm cao (18%); trong protein phải chú ý tới 2 axit amin là lyzin và methionin.
Cần tăng cường chất khoáng (đặc biệt là canxi và photpho). Bổ sung thêm các nguyên tố vi lượng và vitamin (chủ yếu là A, D,). 2 bữa/ngày.
V. Vacxin phòng bệnh:
Cách phòng bệnh hữu hiệu nhất cho vật nuôi chính là tiêm chủng vaccine phòng ngừa bệnh tật đầy đủ và định kỳ theo phác đồ dưới đây:
- Ngan từ 7 -10 tuổi tiêm vaccine phòng bệnh viêm gan.
- Ngan từ 12 – 14 ngày tuổi tiêm vaccine phòng bệnh dịch tả.
- Ngan từ 32 -35 ngày tuổi tiêm vaccine phòng bệnh dịch tả mũi nhắc lại.
- Ngan từ 42 – 45 ngày tuổi tiêm viêm gan mũi 2.
- Nếu nuôi ngan sinh sản trước khi ngan đẻ 3 ngày tiêm nhắc lại vaccine phòng bệnh dịch tả.
- Sử dụng vaccine phòng cúm H5N1 theo hướng dẫn của cán bộ thú y.
- Nếu ngan bố mẹ chưa tiêm phòng các vaccine phòng bệnh viêm gan và dịch tả cần tiêm luôn cho ngan con 1 ngày tuổi dưới da hoặc bắp ức.
Ngoài ra, ngan nuôi ở giai đoạn trên 40 ngày tuổi hay mắc bệnh rụng lông, tuy không chết nhưng sẽ bị còi cọc, chậm lớn, kéo dài thời gian nuôi, tiêu tốn nhiều thức ăn, chăn nuôi không có lãi.
Để phòng ngừa bệnh rụng lông, cần vacxin phòng dịch cho ngan đúng lịch thú y, đảm bảo thức ăn, nước uống, chuồng trại luôn sạch sẽ và hợp vệ sinh, bổ sung cho ngan ăn/ uống thêm các loại vitamin nhóm B, men tiêu hóa, chất điện giải và các khoáng vi lượng Canxi (Ca), Phốt pho (P), Lưu huỳnh (S), Sắt (Fe), Mangan (Mn), Iot (I), ADE.
