Giá gạo trên thị trường thế giới đang nóng trở lại do nhu cầu tiêu thụ vẫn cao trong khi nước xuất khẩu lớn nhất là Ấn Độ vẫn chưa nới lỏng các chính sách hạn chế xuất khẩu. Trong khi đó, tại thị trường trong nước giá gạo trong dân tăng cao, đẩy giá gạo Việt Nam xuất khẩu lên 623 USD một tấn, cao hơn 7-10% so với hàng Thái Lan và Pakistan.
Theo thông tin cập nhật từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho thấy, giá gạo 5% và 25% tấm của Việt Nam cùng tăng 10 USD lên mức tương ứng 633 và 618 USD/tấn. Trong khi đó, gạo 5% tấm của Thái Lan chỉ tăng 1 USD lên mức 582 USD/tấn, còn gạo 25% tấm giảm 1 USD còn 532 USD/tấn. Cùng tăng 10 USD như Việt Nam nhưng gạo 5% tấm của Pakistan mới chỉ đạt 573 USD/tấn và gạo 25% tấm là 493 USD/tấn. Như vậy, giá gạo Việt đang ở mức cao nhất thế giới hơn gạo cùng phẩm cấp của Thái Lan đến 51 USD/tấn.
Thị trường gạo thế giới sôi động trở lại là do đang vào giai đoạn cuối năm, các nước tiêu thụ chính tăng cường nhập khẩu để đảm bảo an ninh lương thực cho năm 2023 và chuẩn bị cho mùa khô hạn năm 2024. Hiện tượng El Nino dự báo sẽ kéo dài đến quý 1/2024, gây khô hạn nhiều nơi và ảnh hưởng lớn đến an ninh lương thực của nhiều nước. Một trong những thông tin đáng chú ý là Indonesia sẽ nhập khẩu 1,5 triệu tấn gạo trong những tháng còn lại của năm 2023 và có khả năng tiếp tục duy trì lượng nhập khẩu đến 2 triệu tấn trong năm 2024.
Trong khi đó, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới là Ấn Độ vẫn chưa đưa ra quyết định chính thức nào sau khi lệnh áp thuế xuất khẩu 20% với gạo đồ hết hiệu lực vào ngày 15.10; bên cạnh đó mức giá sàn 1.200 USD/tấn với gạo Basmati vẫn chưa được điều chỉnh. Nhiều thông tin không chính thức cho biết, các chính sách hạn chế xuất khẩu gạo của Ấn Độ vẫn tiếp tục được duy trì.
Trong bối cảnh đó, nhiều nhà nhập khẩu gạo buộc phải tranh thủ nhập hàng vào vì đây là giai đoạn thu hoạch rộ ở nhiều nguồn cung gạo quan trọng như: Thái Lan, Pakistan, Myanmar, Campuchia… khiến giá gạo trên thị trường thế giới tăng trở lại. Tuy nhiên, giá gạo Thái Lan tăng ít hơn so với các nước khác vì đồng baht Thái đang giảm giá so với USD nhanh hơn đồng tiền các nước khác.
Cùng với giá xuất khẩu, giá lúa gạo trong nước tiếp tục leo thang. Trong đó, tại miền Bắc, giá lúa tăng cao chưa từng có. Hiện giống lúa Nhật J02 với giá bán 8.500-9.000 đồng/ kg lúa tươi, tương đương lúa khô 13.000-14.000 đồng/kg. Còn lúa Khang Dân chất lượng thấp, trước đây chỉ khoảng 7.000 đồng/kg nay tăng lên 9.000 đồng/kg.
Ở miền Nam, giá lúa tại ruộng tăng thêm gần 400 đồng một kg lên 8.200 đồng so với tháng 9. Gạo xát trắng loại 1 lên 14.800 đồng/kg, tăng 450 đồng so với tháng trước.
Theo các hộ nông dân, nay đã cuối vụ thu hoạch nên lượng lúa trong dân đã bán gần hết. Họ đang bắt đầu xuống giống để gieo vụ mới. Thông thường, giá lúa cuối vụ thấp nhưng năm nay tăng cao do thương lái thu mua nhiều.
Theo báo cáo của Bộ Công thương, trong tháng 9, xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng đến 80% so với cùng kỳ năm trước và đạt giá trị đến 495 triệu USD. Tính chung 9 tháng, xuất khẩu gạo đạt kim ngạch 3,66 tỉ USD, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước và vượt kim ngạch xuất khẩu của cả năm 2022.