Xem thêm:
- Trung Quốc chi gần 2 tỷ USD nhập khẩu sầu riêng Việt Nam
- Xuất khẩu sầu riêng vượt 2 tỷ USD
- Diện tích sầu riêng tăng nhanh nhưng liên kết lỏng lẻo
- Diện tích trồng sầu riêng tăng trưởng mạnh
Tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng cả năm 2023 lên con số kỷ lục khoảng 2,22 tỉ USD. Ngoài thị trường chủ lực là Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam đang phát triển mạnh và được nhiều quốc gia khác chi mạnh tay nhập khẩu như Czech, Canada, Mỹ.
Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) cho hay, tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam năm 2023 ước đạt đến 2,22 tỉ USD. Tính đến hết tháng 11, xuất khẩu sầu riêng tươi đạt hơn 2 tỉ USD, còn sầu riêng đông lạnh đạt gần 130 triệu USD. Nếu tính theo thị trường, Trung Quốc đạt 2 tỉ USD, tăng đến 1.515% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tăng mạnh nhất chính là thị trường CH Czech tăng tới 28.195%, đạt giá trị 10 triệu USD. Ngoài ra, nhiều thị trường như Canada, Mỹ, Papua New Guinea tuy giá trị chỉ khoảng 4 – 6 triệu USD nhưng đạt mức tăng trưởng từ 222 – 837%.
Với mặt hàng sầu riêng đông lạnh thì Thái Lan chính là khách mua hàng lớn nhất của Việt Nam. Trong 11 tháng qua, người Thái đã chi đến 97 triệu USD mua sầu riêng đông lạnh Việt Nam, đứng thứ hai là Mỹ với hơn 18 triệu USD; Canada, Hàn Quốc, Trung Quốc và Úc cũng nhập khẩu từ 2 – 3 triệu USD sầu riêng đông lạnh. Ngoài ra, Việt Nam cũng xuất thêm 2 triệu USD sầu riêng sấy vào thị trường Trung Quốc.
“Đối với sầu riêng tươi và với thị trường Trung Quốc, Việt Nam có thuận lợi về vị trí địa lý nên tính tươi mới của sản phẩm là một lợi thế lớn. Ngoài ra, người gốc Á ở khắp nơi trên thế giới cũng là những khách hàng tiềm năng. Ngoài các sản phẩm tươi, chúng ta có thể chế biến thì sản phẩm sẽ xuất khẩu thuận lợi hơn. Hay như với mặt hàng sầu riêng đông lạnh, Thái Lan chính là nhà nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với gần 100 triệu USD. Nhưng do năm nay chúng ta xuất khẩu quả tươi thuận lợi nên hàng đông lạnh giảm khoảng 8,5%. Sầu riêng Việt Nam có lợi thế nhờ chất lượng tốt và giá cạnh tranh”, ông Nguyên nhận định.
Trong 2 tháng cuối năm 2023, khi toàn bộ nguồn cung sầu riêng trên thế giới không còn thì Việt Nam vẫn đạt kim ngạch xuất khẩu lần lượt là 90 và 50 triệu USD. Sầu riêng Việt Nam được trồng từ các tỉnh miền Tây kéo dài đến Tây nguyên và mùa thu hoạch cũng vì thế mà kéo dài từ tháng 4 – 12. Bên cạnh đó, nhờ kỹ thuật canh tác tốt, nhiều nhà vườn còn điều chỉnh mùa vụ sớm hoặc muộn, thậm chí cho ra trái vụ nghịch nên VN có sầu riêng quanh năm.
Trong khi Thái Lan, đối thủ chính của sầu riêng Việt Nam, chỉ thu hoạch tập trung trong giai đoạn từ khoảng tháng 7 – 9. Chính vì vậy, những tháng còn lại trong năm, sầu riêng Việt Nam nắm thế độc quyền trên thị trường. Như ở thời điểm hiện tại, giá sầu riêng tại vườn cao gấp đôi sầu riêng chính vụ. Cụ thể, giá sầu riêng Thái cao nhất đến 150.000 đồng/kg, sầu riêng Ri6 mua xô ở mức 100.000 – 120.000 đồng/kg.
Hầu hết các chuyên gia đều lạc quan về thị trường sầu riêng năm 2024. Ông “vua sầu riêng” Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) cho biết, diện tích sầu riêng sẽ cho thu hoạch lên đến 300 – 400 ha. Năm 2024, công ty của ông bán trực tiếp cho các nhà phân phối của Trung Quốc chứ không bán qua thương lái như năm 2023. Ở Trung Quốc có cộng đồng 500 nhà nhập khẩu rau quả. Mỗi ngày các nhà cung cấp sẽ chào giá, số lượng, đối tác chốt đơn thì xuất hàng, nhận tiền. HAGL là doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên có mặt trong cộng đồng đó với tư cách là nhà phân phối chuối. HAGL sẽ bán sầu riêng vào Trung Quốc theo cách đó.
Ông Đặng Phúc Nguyên dự báo, năm 2024, xuất khẩu sầu riêng có thể tăng thêm khoảng 1 – 1,5 tỉ USD so với năm 2023 nhờ việc thị trường Trung Quốc tiếp tục mở rộng và nông dân Việt Nam có thêm nhiều mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói. Bên cạnh đó, nếu phía Trung Quốc sớm cấp phép cho mặt hàng sầu riêng đông lạnh của Việt Nam như Thái Lan sẽ tạo thêm nhiều thuận lợi cho sầu riêng Việt Nam tăng trưởng.
“Tuy nhiên, theo quan sát của tôi gần đây thì thị trường Trung Quốc cũng gặp một số vấn đề về kinh tế làm ảnh hưởng đến thu nhập của người dân. Điều này có thể ảnh hưởng ít nhiều đến mặt hàng cao cấp như sầu riêng. Vì vậy, hiện nay tôi chỉ dám ước đoán năm 2024 sẽ tăng thêm khoảng 1 tỉ USD so với năm nay. Ngoài thị trường Trung Quốc, các thị trường khác cũng sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt vì đối tượng khách hàng tiêu dùng sầu riêng đang được mở rộng”, ông Nguyên nhận định.
