Xem thêm:
Việc sầu riêng bị kiểm tra 10% khi xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) không ảnh hưởng nhiều đến ngành hàng, bởi trong thương mại nông sản việc giám sát như vậy là bình thường.
Ông Ngô Xuân Nam – Phó giám đốc Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động thực vật Việt Nam (gọi tắt là Văn phòng SPS Việt Nam), nhấn mạnh như vậy khi nói về việc EU đưa sầu riêng vào danh sách các mặt hàng giám sát tại cửa khẩu với tần suất kiểm tra 10%.
3 lô hàng sầu riêng bị cảnh báo
Theo ông Nam, việc EU tăng hay giảm tần suất kiểm tra biên giới đối với mặt hàng nông sản thực phẩm, thức ăn chăn nuôi của các nước thứ ba là hoạt động thường xuyên theo quy định của bạn.
Theo quy định của EU, cứ 6 tháng 1 lần, Nghị viện châu Âu sẽ họp và xem xét đánh giá tần suất kiểm tra biên giới đối với nông sản, thực phẩm, thức ăn chăn nuôi có nguồn gốc phi động vật của nước thứ ba nhập khẩu vào EU.
Không chỉ có nông sản, thực phẩm của Việt Nam, nhiều mặt hàng nông sản của các nước khác cũng áp dụng tương tự.
Ví dụ, trong danh sách EU đưa vào Phụ lục I các sản phẩm phải chịu biện pháp kiểm soát chính thức, ngoài sầu riêng của Việt Nam còn có đậu ván/đậu cô ve của Bangladesh (tần suất 20%), lá nho từ Ai Cập (tần suất 20%), chanh dây từ Thái Lan (tần suất 10%),….
Như vậy có thể thấy quy định đánh giá 6 tháng một lần này áp dụng cho tất cả các quốc gia khi có nông sản, thực phẩm có nguồn gốc phi động vật nhập khẩu vào EU.
“Thông báo của EU về việc áp tần suất kiểm tra 10% đối với sầu riêng Việt Nam là thông báo của Ủy ban châu Âu gửi cho Ban thư ký Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) để các quốc gia, vùng lãnh thổ biết và thực hiện, chứ không phải thông báo cảnh báo của EU đối với nông sản Việt Nam” – ông Nam khẳng định.
Theo ông Nam, so với thông báo 6 tháng cuối năm 2023 thì ngoài 4 mặt hàng vẫn giữ nguyên tần suất kiểm tra (ớt, mì ăn liền đậu bắp, thanh long) thì EU vừa bổ sung thêm sầu riêng.
“Năm 2023, Việt Nam chỉ có 67 cảnh báo, giảm 5 cảnh báo so với cùng kỳ năm 2022. Về sầu riêng, sáu tháng cuối năm 2023, Việt Nam chỉ có 3 lô hàng sầu riêng hơn 1 tấn vi phạm quy định của EU, nên đây là một trong những lý do sầu riêng bị EU đưa vào diện kiểm soát.
“Việc sầu riêng bị kiểm tra 10% không ảnh hưởng nhiều đến ngành hàng, bởi trong thương mại nông sản, vấn đề kiểm soát biên giới đối với nông sản với nhiều tần suất khác nhau, dao động từ 5% đến 50% là việc diễn ra thường xuyên theo quy định EU để đảm bảo sức khỏe cho người và động thực vật, nhưng đã ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của ngành hàng” – ông Nam nói.
Phải kiểm soát tốt dư lượng theo yêu cầu của EU
Theo ông Nam, việc 3 lô hàng sầu riêng bị cảnh báo có thể do sơ suất ở một khâu nào đó. Đây có thể là các doanh nghiệp xuất khẩu nhỏ lẻ (buôn chuyến), chưa có kinh nghiệm trong việc thu mua nông sản, không kiểm soát kỹ chất lượng đầu vào và nguồn gốc sản phẩm.
Vì vậy, doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ quan quản lý cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ để kiểm soát tốt mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đối với sầu riêng và tất cả nông sản khác nói chung.
Nếu doanh nghiệp, hợp tác xã kiểm soát tốt mức dư lượng với sầu riêng và nông sản khác thì 6 tháng tiếp theo EU có thể đưa ra khỏi danh sách.
Từ vụ việc này, ông Nam cũng khuyến cáo nông dân trong quá trình tổ chức sản xuất, canh tác cần tuân thủ đúng các quy định của EU về kiểm soát thuốc bảo vệ thực vật, đặc biệt với những hoạt chất không có trong danh sách cấm của EU thì khối này mặc định ở mức 0,01 ppm.
Với những hoạt chất cho phép, bà con tuyệt đối tuân thủ quy tắc “4 đúng” – đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng – nồng độ và đúng cách. Trong đó, phải đảm bảo thời gian cách ly đến lúc thu hoạch là không còn tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.
“Một vấn đề nữa, là bà con phải tích cực chuyển đổi sang hướng canh tác hữu cơ, sử dụng các hoạt chất sinh học, chế phẩm sinh học để đáp ứng tốt hơn yêu cầu thị trường.
Bên cạnh đó, là sự phối hợp, đồng hành của các doanh nghiệp trên quan điểm tiếp cận đồng quản lý chất lượng sản phẩm giữa doanh nghiệp và người sản xuất.
Hiện nay, không riêng gì thị trường EU, hầu hết các thị trường đều đưa ra cảnh báo dù chỉ một lô hàng vi phạm. Điều ấy sẽ ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của cả ngành hàng, ông Nam nhấn mạnh.
