Hiện nay, nha đam được sử dụng với nhiều vai trò khác nhau như mỹ phẩm làm đẹp từ thiên nhiên, nguyên liệu cho chế biến các món ăn, chè để giải nhiệt ngày hè hay là nguyên liệu trong bào chế hóa mỹ phẩm. Kỹ thuật trồng nha đam cũng không khó nên bạn sẽ rất dễ dàng có được những điều tuyệt vời đó.
-
Đặc điểm của cây nha đam
Cây nha đam hay cây lô hội là loại cây nhỏ, ngắn, gốc và thân hóa gỗ. Lá của cây dạng bẹ, không có cuống, thường mọc vòng và chồng lớp lên nhau từ gốc, lá ở ngoài lớn ôm lá nhỏ ở trong. Màu lá biến chuyển từ lục nhạt đến lục đậm.
Lá nha đam mọng nước, chất nước bên trong nhầy nhậy. Mép lá có răng cưa thô, gai nhọn như cây xương rồng. Tùy theo loại mà độ cứng mềm có thể khác nhau. Mặt trên của lá lõm, có nhiều đốm không đều. Thường lá dài từ 20 – 60 cm và độ lớn nhỏ cũng tùy theo giống.
Hoa nha đam mọc ra từ nách lá, có cuống dài đến 1m, đâm thẳng lên trời. Hoa nha đam mọc theo cụm với nhiều hoa rũ xuống. Mỗi hoa 6 cánh dính nhau ở phần gốc và có 6 nhị. Quả là dạng quả nang, chứa nhiều hột.
-
Chuẩn bị trồng cây
Phân biệt giống cây nha đam
Cây nha đam có hay loại chính phổ biến hiện nay:
Nha đam Mỹ: là giống nha đam có lá dài, bẹ to, nặng lý. Lá có nhiều gai nhọn , phía sau thường có phấn trắng. Đây là giống nha đam được trồng thương mại là chủ yếu vì nó cho năng suất rất cao.
Nha đam Việt Nam: So với nha đam Mỹ thì giống này có lá nhỏ hơn, bẹ lá mỏng và ít cho gai. Lá có màu xanh và ở mặt dưới không có lớp phấn trắng. Thường thì người ta trồng nha đam Việt Nam tại nhà để dùng vì nó nhỏ gọn, dễ trồng.
Đất trồng
Để trồng cây nha đam tốt đòi hỏi đất trồng cây phải có khả năng thoát nước tốt, được ủ hoa để tạo điều kiện cho bộ rễ cây phát triển tốt nhất. Khi trộn đất, nên trộn hỗn hợp gồm tro trấu : phân hữu cơ ( ở đây có thể dùng phân bò hoai hay phân trùn quế) : xơ dừa : trấu sống, các thứ theo tỷ lệ là 2:1:0,5:1. Hỗn hợp sau khi trộn đều thì gom thành đống và ủ kín trong 15 – 20 ngày mới được đem ra trồng.
Trong trường hợp có tro trấu và phân hữu cơ đã qua sử dụng thì có thể trộn thêm một ít phân trùn quế là đã có thể dùng trồng ngay được rồi.
-
Cách trồng nha đam
Trồng nha đam trong chậu
Như đã nói ở trên đây, để trồng nha đam trong chậu đạt hiệu quả thì trước hết phải chọn được loại chậu phù hợp về kích thước chậu cũng như yêu cầu phải có lỗ hoặc đặt sỏi thoát nước thông thoáng, giữ cho cây không bị ngập úng thì cây mới phát triển tốt được.
Có thể dùng lá nha đam để trồng hoặc là tách cây con từ cây mẹ để trồng đều được.
Sau khi đất trồng đã được chuẩn bị theo tỉ lệ yêu cầu thì đặt cây con vào chậu, cho đất vào trọng chậu cho đến vừa miệng chậu là đủ.
Trồng nha đam đại trà
Trước khi trồng nha đam đại trà cần phải tiến hành ươm giống. Theo đó, người ta sẽ ươm giống bằng lá trước. Đặt lá nha đam trên nền đất, dùng tay vun một chút để cho đất che khoảng một nửa lá. Sau đó thì đặt chậu ươm ở nơi có nhiều nắng, không bị mưa hắt quá nhiều. Đồng thời, thường xuyên theo dõi và tưới nước để giữ ẩm cho đất, không để đất bị khô.
Sau thời gian ươm, nha đam mọc cây con thì tiến hành đào cây con. Khi đào cẩn thận, cố gắng lấy được càng nhiều rễ thì thời gian hồi sức của cây con càng được rút ngắn, cây sẽ sinh trưởng phát triển tốt hơn.
Trông cây đại trà trên nền đất đã được đào rảnh với mật độ cây cách cây 40 cm và hàng cách hàng 80 cm. Để cây con mọc mầm nhanh và tỉ lệ sống cao hơn thì sau khi lấy ra khỏi vườn ươm nên trồng trước trong mmast 2 – 3 ngày đã rồi mới đem ra ngoài trồng.
-
Cách chăm sóc cây nha đam
Tưới nước
Vì nha đam có thể sống ở môi trường khô hạn, khắc nghiệt nên cũng không cần phải tưới nước quá nhiều. Đối với những cây mới trồng thì mỗi ngày tưới 1 lần và tưới với lượng vừa đủ để cây phát triển. Còn sau khi cây con đã cứng cáp, bộ rễ ổn định rồi thì chỉ cần tưới 2 ngày/ lần là phù hợp.
Bên cạnh đó, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết, nắng mưa như thế nào mà có thể điều chỉnh lượng nước tưới cho phù hợp với nhu cầu của cây.
Phòng trừ sâu bệnh hại
Thường đối với cây trồng ở trong chậu thì sẽ ít bị sâu bệnh tấn công hơn. Trong trường hợp cây bị úng lá, lá vàng và thối nhũn thì có chăng là do cây bị ngập nước, mưa nhiều. Trong trường hợp này, bạn cần phải kịp thời cắt bỏ ngay những lá bị hư hỏng để phòng trường hợp khuẩn bệnh lây lan sang những lá khác hay cây bên cạnh.
Thu hoạch
Đối với những hộ gia đình, cá nhân trồng nha đam tại nhà thì sau một năm là đã có thể bắt đầu thu hoạch lá của cây nha đam được rồi. Còn nếu trồng nha đam ngoài đất thì cây sẽ nhanh lớn hơn, cây có đủ điều kiện về đất, dinh dưỡng cũng như diện tích để sinh trưởng nên khoảng 6 – 8 tháng là đã có thể bắt đầu thu hoạch.
Thông thường, người ta sẽ gọt bỏ phần vỏ xanh của nha đam đi, giữ lại phần nhựa bên trong để chế biến các món chè với đậu xanh, đường phèn hay nấu nước uống để giải nhiệt cho những ngày mùa hè nóng nực.