Xem thêm:
- Giá cà phê hôm nay phá đỉnh lịch sử, nông dân không vội bán
- Giá cà phê lên cao kỷ lục, liệu cà phê Việt có trở nên “lấp lánh”?
2023 là một năm đặc biệt với ngành cà phê, nhất là về giá cà phê trong nước cũng như giá cà phê xuất khẩu đạt tới mức giá không ai nghĩ tới.
Thông tin từ Tổng cục Hải quan, cho thấy, từ 1/1 đến 15/12/2023, xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt khoảng 1,5 triệu tấn, trị giá 3,9 tỷ USD. Về lượng thì tương đương với cùng kỳ 2022, nhưng kim ngạch lại tăng 11,3%.
Kim ngạch xuất khẩu cà phê tăng khá trong khi lượng xuất khẩu không tăng, là nhờ giá cà phê tăng cao. Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), trong tháng 10/2023, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam lập mức cao kỷ lục 3.603 USD/tấn, tăng 40,7% so với tháng 10/2022. Tính chung 11 tháng năm 2023, giá xuất khẩu bình quân cà phê của nước ta đạt mức 2.573 USD/tấn, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái.
Giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam tăng cao chủ yếu nhờ xu hướng tăng sử dụng cà phê Robusta trên toàn cầu. Lạm phát và lãi suất ở nhiều nền kinh tế lớn ngày càng cao, làm tăng chi phí sinh hoạt và giảm mức thu nhập khả dụng trong một thời gian rất dài đối với phần lớn các nước trên thế giới.
Những yếu tố này đã góp phần làm suy giảm tiêu thụ cà phê cũng như làm giảm xuất khẩu cà phê nhân toàn cầu. Báo cáo của Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) cho thấy, trong niên vụ 2022-2023 (từ tháng 10/2022 đến hết tháng 9/2023) xuất khẩu cà phê nhân toàn cầu là 123 triệu bao, giảm 5,6% so với niên vụ 2021-2022.
Điều đáng chú ý là trong khi xuất khẩu cà phê nhân nói chung bị giảm, thì xuất khẩu cà phê Robusta trên toàn cầu lại tăng, do nhiều người tiêu dùng trên thế giới chuyển từ cà phê Arabica có giá cao sang cà phê Robusta có giá rẻ hơn. Điều này thể hiện rất rõ qua số liệu của ICO.
Trong niên vụ 2022 – 2023, xuất khẩu cà phê Arabica toàn cầu chỉ đạt 67,05 triệu bao, giảm 10,1% so với niên vụ 2021 – 2022. Ngược lại, xuất khẩu cà phê Robusta đạt 43,76 triệu bao, tăng 2,6%.
Người tiêu dùng chuyển mạnh từ Arabica sang sử dụng cà phê Robusta, đã khiến cho giá cà phê Robusta trên thế giới tăng mạnh, qua đó tác động lớn tới giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam – nước sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới.
Do giá cà phê xuất khẩu tăng cao, giá cà phê nhân xô trong nước cũng đã đạt những cột mốc lịch sử, có thời điểm đã lên tới 70.000 đồng/kg, là mức chưa từng có trước đây. Có thể nói giá cà phê nhân xô trong năm 2023 đã nằm ngoài dự đoán của tất cả mọi người trong ngành cà phê, từ nông dân cho tới các nhà thu mua, xuất khẩu. Chính vì vậy, khi giá lên trên 60.000 đồng/kg, gần như nông dân không được hưởng mức giá này vì đã ồ ạt bán hết cà phê khi giá mới ngoài 50.000 đồng/kg – là mức mà nông dân đã thấy có lợi nhuận tốt.
Đến đầu niên vụ 2023 – 2024 (bắt đầu từ tháng 10/2023), giá cà phê nhân xô vẫn ở mức cao, trên 60.000 đồng/kg. Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch HĐQT Intimex Group, cho biết, trong tất cả các niên vụ cà phê trước đây, chưa từng thấy niên vụ nào mà vào thời điểm đầu niên vụ giá cà phê nhân xô lại cao đến như vậy.
