Nội dung chính
1. Nông nghiệp không dùng đất
Nguồn đất trồng ngày càng thu hẹp bởi hai nguyên nhân đang hiển hiện đó là tình trạng đô thị hóa làm giảm diện tích đất trồng tự nhiên và tình trạng ô nhiễm đất trồng. Từ đó đặt ra một thách thức lớn và cũng là một cơ hội mới cho nền Nông nghiệ không sử dụng đất.
Sự ra đời của nền nông nghiệp không dùng đất.
Những thách thức đối với ngành nông nghiệp dựa trên đất tự nhiên đã dẫn đến việc phát minh ra nông nghiệp không có đất. Trồng thủy canh hay trồng trên giá thể thay thế là những phương pháp trồng trọt không cần dùng đến đất.
Trong nông nghiệp không dùng đất, cây được trồng trong các dung dịch dinh dưỡng (thủy canh) hay trồng trên những loại giá thể khác mà không trên mặt đất (trồng cây trên giá thể). Cây sẽ được trồng trong nhà màng, nhà lưới hay ngoài cánh đồng mà không sử dụng đến lớp vỏ trái đất (lớp đất trồng).
Cho dù trồng cây bằng phương pháp nào, thì tất cả cây trồng đều cần các chất dinh dưỡng thiết yếu để sinh trưởng, phát triển, đơm hoa kết trái. Cây trồng đòi hỏi một môi trường phát triển bộ rễ của chúng và hấp thụ chất dinh dưỡng để lớn. Đó có thể là đất, hoặc các loại vật liệu trồng trọt khác, chỉ cần vật liệu đó cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cây trồng hấp thụ thông qua bộ rễ và phải thoáng khí để rễ thở.
Phát triển nền nông nghiệp không dùng đất
Nông nghiệp không dùng đất là một phương pháp trồng cây trong các giá thể (môi trường) như: nước (thủy canh) hay sử dụng đơn lẻ hoặc phối trộn các loại vật liệu xơ dừa, trấu hun, sỏi nhẹ và nhiều loại vật liệu khác sao cho phù hợp với từng loại cây trồng.
Hiện nay chúng ta thường thấy 02 phương thức trồng trọt không sử dụng đất phổ biến là Trồng thủy canh và Trồng bằng giá thể
Phương pháp trồng thủy canh là phương pháp sử dụng nước có chứa khoáng chất để nuôi cây. Thành phần của các khoáng chất này phụ thuộc vào cây trồng đang canh tác. Lý tưởng nhất là các dung dịch khoáng chứa các cation và anion thiết yếu, cụ thể là magiê, canxi, kali, sunfat và nitrat.
Có nhiều phương pháp thủy canh khác nhau như: thủy canh tĩnh, thủy canh hồi lưu, khí canh,… Bên cạnh đó có nhiều loại giá thể để lựa chọn như xơ dừa , đá trân châu, vỏ cây, đất sét nung,…
Phương pháp trồng bằng giá thể (không trồng cây trực tiếp lên mặt đất)
Phương pháp trồng cây bằng giá thể (không sử dụng đất trồng truyền thống) thường được sử dụng trong nhà màng, nhà lưới hay áp dụng cho trồng rau trên sân thượng. Phương pháp này thường được kết hợp với hệ thống tưới thông minh tiết kiệm, chủ yếu là phương pháp tưới nhỏ giọt. Cùng tùy vào từng loại cây trồng và từng điều kiện môi trường trồng khác nhau mà giá thể được điều chỉnh cho phù hợp. Giá thể phải tơi xốp, thoáng khí và giàu dinh dưỡng.
Một trong những giá thể phổ biến nhất trong Nông nghiệp không dùng đất đó chính là Giá thể xơ dừa. Chúng ta hãy cùng xem xét Vai trò của Giá thể xơ dừa.
2 Vai trò Giá thể xơ dừa trong nền nông nghiệp không sử dụng đất
Lợi ích của giá thể xơ dừa trong trồng trọt
Lợi ích của giá thể xơ dừa trong trồng trọt bao gồm từ tính bền vững đến mức độ pH của nó. Nó cũng có khả năng giữ nước và giúp nông dân cắt giảm công lao động và chi phí tưới nước.
Xơ dừa (và các sản phẩm giá thể từ dừa) là một giá thể ngày càng phổ biến để trồng bất cứ thứ gì từ rau đến hoa. Có một lý do chính đáng cho điều này vì xơ dừa mang lại nhiều lợi ích do khả năng giữ ẩm tự nhiên và rất an toàn cho cây trồng. Dưới đây là một số lợi ích của xơ dừa đối với nông nghiệp.
Xơ dừa được sử dụng như thế nào trong nông nghiệp
Xơ dừa (thường là danh từ chung cho các sản phẩm giá thể trồng trọt từ trái dừa) có nhiều dạng khác nhau mà nông dân có thể sử dụng.
Mụn dừa (Coir pith) là chất được chiết xuất từ vỏ dừa. Phần xương ống trải qua quá trình ủ để giảm độ cồng kềnh. Đây còn được gọi là mụn dừa và trông tương tự như rêu than bùn. Nó có thể được sử dụng riêng hoặc kết hợp với rêu than bùn để có được những lợi ích của cả hai.
Xơ dừa (coco fiber) cũng rất hữu ích trong việc trồng trọt. Nó rất hấp thụ và giúp tạo ra các túi khí cung cấp oxy cho rễ.
Ngoài ra mảnh dừa băm vụn (coco chip) cũng được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp và cảnh quan như một chất phủ nền hoặc chất làm thoáng khí cho đất trồng.
Mức độ pH trung tính của xơ dừa
Xơ dừa có độ pH trung tính tự nhiên khoảng 5.5 – 6.8. Điều này có lợi cho nhiều loại cây và rau không phát triển tốt trong môi trường có tính axit cao. Vì xơ dừa đã trung tính nên một trong những lợi ích của xơ dừa trong canh tác là nó tiết kiệm chi phí bón vôi và tiết kiệm chi phí nhân công.
Cải thiện chất lượng đất trồng
Xơ dừa không chứa nhiều chất dinh dưỡng, vì vậy nó không bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho đất. Điều này có lợi cho nhiều loại thảo mộc phát triển hương vị tốt hơn trong đất ít dinh dưỡng hơn.
Một lợi ích khác của xơ dừa trong canh tác là nó giúp cải thiện chất lượng của đất. Vì nó là hữu cơ tự nhiên và bị phân hủy theo thời gian, qua nhiều năm nó sẽ bổ sung chất hữu cơ vào đất. Nó sẽ trở nên lỏng lẻo và bở, được hầu hết nông dân và hầu hết các loại cây trồng ưa thích.
Khả năng thoát nước
Xơ dừa giúp cải thiện khả năng thoát nước của đất trong khi vẫn giữ được độ ẩm. Kể từ khi xơ dừa phân hủy, nó tạo ra các túi khí trong lòng đất, không chỉ giúp thoát hơi ẩm ra khỏi rễ. Vì chúng không quá ẩm nên nó cũng cho phép oxy đến rễ. Xơ dừa cũng giữ được độ ẩm trong thời gian dài hơn hầu hết các vật liệu trồng trọt khác để đất không bị khô hoàn toàn. Điều này có nghĩa là nông dân cần sử dụng ít nước hơn và họ có thể tưới ít thường xuyên hơn.
Xơ dừa thân thiện với môi trường
Một lợi ích đáng kể của việc sử dụng xơ dừa trong canh tác là nó bền vững. Là một sản phẩm phụ tự nhiên của quá trình thu hoạch dừa, việc sử dụng xơ dừa hoàn toàn hữu cơ và thân thiện với môi trường – tránh được một lượng rác thải lớn từ vỏ trái dừa. Dừa phát triển quanh năm và sẽ tiếp tục phát triển ngay cả sau khi thu hoạch, có thể xảy ra hai tháng một lần.
