Đất phèn là nỗi lo lắng hàng đầu của những người nông dân. Có lẽ ta đã nghe đến cái tên Quốc gia khởi nghiệp Israel, ta cảm thán sự sáng tạo của họ đã biến sa mạc trở nên đầy sức sống, họ trồng cây và nuôi cá trên sa mạc khiến nó trở thành niềm kiêu hãnh và tự hào của đất nước. Không gì là không thể nếu nỗ lực, luôn tìm tòi học hỏi với sự sáng tạo không ngừng nghỉ, và chúng ta cũng có những con người làm nên kì tích bằng việc làm giàu trên mảnh đất khó không tưởng này.
Nội dung chính
Đất phèn – nỗi ám ảnh của những người nông dân
Đất phèn là loại đất có chứa sunfua (FeS, FeS2) và sunfat sắt, nhôm (FeSO4, Fe2(SO4)3, Ah2(SO4)3 gây chua đất khiến năng suất giảm đặc biệt trong trồng hoa màu và lúa. Độ pH của đất < 4 có chứa nhiều chất độc hại cho cây trồng. Hoạt động của các vi sinh vật ở đất này rất kém, quá trình phân hóa chất hữu cơ khó khăn.
Đất phèn được coi là “khắc tinh” của những người nông dân vì hậu quả mà chúng để lại. Đất phèn trực tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng, cây khó hấp thụ dinh dưỡng thậm chí cây chết, làm môi trường đất bị ô nhiễm, bên cạnh đó cũng ảnh hưởng đến nguồn nước.
Một chuyên gia Hà Lan đã từng nói:”Đất phèn là loại ma quỷ, hãy để nó ngủ yên, đừng đánh thức dậy vì chẳng những không lợi lộc gì mà con người còn bị nó quậy phá”
Đất phèn nơi sinh ra nhiều tỷ phú
Diện tích đất phèn ở Việt Nam lên tới 1,8 triệu ha. Ngày nay cuộc sống của con người càng phát triển kèm theo các tác nhân lí hóa làm cho đất càng bị ô nhiễm và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người.
Vì vậy, việc thích nghi và cải tạo đất là vô cùng quan trọng. Những người nông dân dám nghĩ dám làm, gieo hy vọng xuống mảnh đất cằn cỗi để rồi gặt hái được quả ngọt, từ đó những tỷ phú trên đất phèn được sinh ra.
Hãy cùng tìm hiểu về bàn tay vàng trong làng trồng trọt – ông Nguyễn Văn Sáu (xã Bình Thạnh, thị xã Trảng Bàng, Tây Ninh). Với niềm yêu quý về nghề nông vô tận cùng sự đồng cảm với những người nông dân đau khổ vì đất phèn, ông làm ăn và dành dụm bao nhiêu tiền là ông lại mua lại đất nhiễm phèn bà con bỏ hoang, nung nấu ý định “hồi sinh” mảnh đất khỉ ho cò gáy này.
Với mô hình trồng khóm trên đất phèn, tuy có nhiều khó khăn nhưng “Lửa thử vàng gian nan thử sức” ông Sáu đã gặt hái được thành công. Tại đây cho ra những cánh đồng khóm xanh tốt lại cho năng suất cao, có hiệu quả kinh tế cao hơn gấp 5 lần so với sản xuất lúa 2 vụ/năm.
Ông Sáu chia sẻ “Làm nông nghiệp nhiều khi phải gan mới được”, quả thật, ông là một người rất liều lĩnh và dám nghĩ dám làm, chẳng sợ được mất, và ông đã đạt được thành quả xứng đáng cho cả bản thân và người dân ở đây.
Có lẽ trong đời ai cũng từng ăn cam, những trái cam mọng nước ngọt lịm vừa tốt cho sức khỏe mà vừa đánh thức vị giác. Thế nhưng bạn có tin được cam sành cũng có thể nảy mầm và kết trái trên đất phèn.
Người tiên phong trồng cam trên đất phèn là Anh Huỳnh Công Chánh ở ấp Tân Trung, xã Tà Đảnh, huyện Tri Tôn (An Giang), anh mạnh dạn cải tạo lại đất để trồng cam. Không ngờ cây lại lớn lên xanh tốt, đều ra trái.
Với giá bán trung bình trên thị trường từ 18.000 – 20.000 đồng/kg cam sành nghịch vụ, ước tính một năm anh lãi từ 30 triệu đồng. Và hiện nay anh trồng được 6ha cam sành kết hợp với sản xuất lúa giống đã thu về 1,2 tỷ đồng/năm giúp cho anh và gia đình anh có cuộc sống ổn định.
Để trồng cam hiệu quả năng suất cao, anh chia sẻ mình đã đầu tư kĩ lưỡng trong việc làm đất, lên liếp, rửa phèn, xử lý phèn trong, san lấp bờ bao, trang bị hệ thống bơm tưới tự động và giống cây… Tất cả đều không dễ dàng, cần đến sự dụng tâm, kiên nhẫn và đam mê trồng trọt.
Cách cải tạo đất phèn
Không sản xuất liên vụ, nên có thời gian cho đất nghỉ ngơi và cải tạo, cày xới sau khi thu hoạch.
Áp dụng đồng bộ các biện pháp như tháo chua, rửa phèn, bón phân là các giải pháp hữu hiệu. Sử dụng biện pháp cày sâu, phơi ải để quá trình chua hóa diễn ra mạnh sau đó bị mưa rửa trôi.
Lên luống bằng cách làm đất thành những luống cao để lớp đất phèn đắp lên trên, sử dụng cỏ rơm rạ lên đất để tạo thành lớp đệm hữu cơ.
Các loại cây chịu phèn
Có người từng nói “Khi thượng đế đóng một cánh cửa đồng thời cũng mở ra một cánh cửa mới”, trời ban cho ta đất phèn thì cũng ban cho ta loại cây thích nghi được với điều kiện ở đây. Ta có thể trồng các loại cây như: cây đay, dưa hấu, chanh, ổi, cây quách (dùng làm gốc ghép cho cam, quýt, bưởi)…
Đất phèn tuy là khắc tinh của nhà nông, nhưng với sự liều lĩnh, dám nghĩ dám lám, đương đầu với khó khăn thì việc làm giàu ngay cả trên đất phèn là một chuyện hiển nhiên.
