Chanh dây là loại trái cây có nhiều lợi ích cho sức khỏe nên lượng tiêu thụ cao. Vì vậy mô hình trồng chanh dây đang được nhiều bà con theo đuổi mong đạt hiệu quả cao, ổn định kinh tế và có thể vươn lên làm giàu.
Trái chanh dây
Chanh dây hay chanh leo là loại trái cây chứa nhiều chất dinh dưỡng, thường chế biến thành nước để uống thanh lọc cơ thể. Trái nhỏ, bên trong nhân màu vàng và có hạt hoặc không hạt, nhiều nước, có vị chua ngọt thanh mát. Hàm lượng dinh dưỡng cao như protein, lipid, các chất khoáng và chất vi lượng như sắt, phosphor, kẽm, magnesium…
“Nhỏ nhưng có võ” chính là tên gọi thích hợp dành cho loại trái cây này, vì chanh dây có những lợi ích không ngờ đối với sức khỏe như: đẹp da, tăng cường miễn dịch, tốt cho hệ tiêu hóa, giảm stress, giảm đường huyết… Vì vậy, chanh dây là loại trái cây rất được ưa chuộng. Đáp ứng nhu cầu thị trường, nhiều hộ nông dân đã trồng chanh dây với quy mô lớn nhỏ khác nhau với hy vọng xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu.
Trồng chanh dây – lối thoát mới cho người nông dân khỏi sự nghèo khó
Chanh dây có nhiều lợi ích nhưng khá dễ trồng, ít bị sâu bệnh hơn các loại cây khác và chi phí thấp. Chỉ khoảng 70-100 triệu là có thể sở hữu một ha chanh dây khoảng 70 – 100 triệu đồng gồm tiền mua giống, kẽm gai, trụ…Chủ yếu tốn công thăm nom và chăm sóc thì sau trồng 5-7 tháng là bắt đầu cho thu hoạch với năng suất bình quân khoảng 70 – 100 tấn một ha. Có hộ chăm sóc tốt còn đạt năng suất lên tới gần 130 tấn/ha.
Chính vì vậy, dường như người dân đã được thắp sáng một tia hi vọng nhỏ nhoi về việc thoát nghèo nhờ trồng trái cây. Nhiều làng bản, hộ gia đình bắt đầu thu mua giống, lập giàn leo…để trồng chanh dây. Và quả thật đúng như mong đợi, sau gần 1 năm, chanh dây lớn lên cho năng suất cao và lợi nhuận ổn định không ngờ! Thu lãi tiền tỷ là điều quá bình thường đối với việc trồng loại cây này.
Đó là chị Phan Thị Lành – hộ hội viên tham gia mô hình trồng chanh leo ở xã Triệu Thượng, huyện Triệu Phong (tỉnh Quảng Trị). Cây chanh dây cho năng suất cao từ 5 – 7 tạ/sào (thu hoạch đợt 1), giá cả ổn định, dao động từ 15.000 – 20.000 đồng/kg.
Hay ông Mùa A Páo, bản Hang Hóc, xã Chiềng Hặc (Yên Châu) đã tìm hiểu và trồng cây chanh leo để phát triển kinh tế gia đình. Từ mô hình này, gia đình ông có thu nhập gần năm 2018, gia đình ông thu trên 10 tấn quả, bán trung bình từ 20.000- 25.000 đồng/kg, trừ chi phí thu gần 200 triệu đồng 1 năm.
Thế nhưng, có đúng thật sự rằng chỉ cần trồng chanh dây là có thể xóa đói giảm nghèo hoàn toàn, là lối thoát mới cho tất cả người dân?
Nỗi niềm của người trồng chanh dây
Làm giàu chưa bao giờ là điều dễ dàng. Ngoài những người thành công nhờ mô hình trồng chanh dây, cũng có những người xót xa trước những mùa vụ không ai hỏi mua, chạy đôn chạy đáo vì sâu bệnh, khóc hết nước mắt vì mua phải giống cây không đảm bảo.
Anh Nguyễn Minh Cửu, bản Co Hắm, xã Ẳng Nưa, người dân Mường Ảng đau xót vì chanh dây đã đến mùa vụ thu hoạch nhưng không ai hỏi mua. Do không có phương tiện để vận chuyển, mà gửi xe khách giá cước cao.
Anh gặp khó khăn trong việc vận chuyển sản phẩm, vì khi thu hoạch thì trái tốt nhưng sau quá trình vận chuyển có lẽ chất lượng sẽ không như ban đầu (xước, méo,…). Anh tìm kiếm đến phương tiện Internet để buôn bán, nhưng vận chuyển, cước phí thì tiền lời chẳng còn lại bao nhiêu.
Nhiều người lợi dụng việc nông dân trồng chanh dây nhiều mà bán giống cây giả, giống cây không đảm bảm mà bà con cũng ham rẻ khiến người dân trồng cây thì bình thường nhưng khi đến mùa vụ thì không có quả, buộc người dân phải chặt bỏ hết cây đi.
Điển hình là vườn chanh dây 1.000 gốc (tương đương 1ha) của gia đình chị Vũ Thị Nhung (thôn Kon Gung, xã Đắk Mar, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum) được trồng từ tháng 7-2019, hiện đã cho thu hoạch. Cây chanh dây nở ra thì xanh tốt nhưng thực chất quả thì lưa thưa.
Với hi vọng làm giàu, nông dân đổ xô trồng ồ ạt loại cây này. Hơn nữa đa số các hộ dân tự phát trồng đều không qua lớp tập huấn kĩ thuật nào, chỉ là dân tay mơ thấy người khác trồng có hiệu quả thì làm theo, vườn chanh dây không mắc bệnh cũng sẽ chậm phát triển, năng suất khó đạt như mong muốn thậm chí nhiều người phá sản.
Tìm kiếm phân bón tốt cho cây ăn quả
Trồng chanh dây tuy dễ dàng và chi phí thấp, nhưng không có nghĩa là ai trồng cũng sẽ đem lại hiệu quả, năng suất cao. Người nuôi trồng cần nắm vững kiến thức, được đào tạo bài bản về kỹ thuật trồng cây. Người dân còn phải lưu ý kĩ càng trong khâu chọn giống, nên mua ở những công ty uy tín, đừng ham rẻ ham lợi trước mắt rồi mua phải giống cây giả, không đảm bảo. Chúc mọi người thành công.