Xem thêm:
- Philippines ấn định trần giá gạo, thị trường Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng thế nào?
- Giá gạo tăng nhanh làm đứt gãy chuỗi cung ứng
Từ ngày 20/7, Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng và tính đến cuối tháng 8 nước này siết toàn bộ các hoạt động xuất khẩu gạo. Nhưng theo số liệu thống kê tính đến hiện tại Việt Nam đang xuất khẩu gạo nhiều và giá cao nhất thế giới. Chỉ tính riêng trong tháng 8, Việt Nam đã xuất khẩu gần 1 triệu tấn, mang về nguồn thu hơn nửa tỉ USD.
Vượt Thái Lan cả về lượng và giá
Tính đến đầu tháng 9, Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA) cho biết vừa điều chỉnh giá các loại gạo xuất khẩu tăng từ 10 – 35 USD/tấn so với giữa tháng 8. Cụ thể, giá gạo 5% tấm là 646 USD/tấn và 25% tấm là 607 USD/tấn do nguồn cung gạo trên thị trường thế giới tiếp tục căng thẳng, đặc biệt từ Ấn Độ và Myanmar. Bộ Thương mại Thái Lan thông tin tính từ đầu năm đến cuối tháng 8 đã xuất khẩu 5,29 triệu tấn gạo, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong khi đó, theo thông báo của Hiệp hội lương thực VN (VFA), giá gạo xuất khẩu 5% tấm của VN hiện ở mức 648 USD/tấn và 25% tấm là 628 USD/tấn. Về lượng, theo số liệu của Bộ NN & PTNT thì trong tháng 8 xuất khẩu gạo ước đạt 950.000 tấn, trị giá 553 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước lượng gạo xuất khẩu và trị giá cũng tăng mạnh. Cụ thể, tháng 8/2022, VN xuất 718.000 tấn gạo, trị giá 339 triệu USD. Nhìn chung, giá gạo xuất khẩu bình quân 8 tháng đầu năm 2023 ước đạt 542 USD/tấn, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm 2022.
Căn cứ vào số liệu chính thức được công bố có thể thấy hiện tại Việt Nam đang xuất gạo nhiều hơn Thái Lan khoảng 560.000 tấn; giá gạo 5% tấm của VN, đặc biệt là gạo 25% tấm, cũng đang cao hơn so với gạo cùng phẩm cấp của Thái Lan.
Xuất hiện tin đồn thất thiệt để thao túng giá
Indonesia quyết định chi trên 525 triệu USD để phát gạo miễn phí cho 21,35 triệu gia đình nghèo, biện pháp hỗ trợ người dân đối phó với giá gạo tăng cao. Trong khi đó, Philippines thực hiện chính sách áp giá trần đối với gạo xay xát thông thường là 41 peso/kg (tương đương khoảng 0,72 USD), giá gạo xay xát kỹ được đặt ở mức 45 peso/kg (0,79 USD). Cả 2 chính sách này đều bắt đầu có hiệu lực từ đầu tháng 9.
Đối với chính sách áp giá trần của Philippines, gần đây một số thương nhân VN cho rằng các doanh nghiệp Philippines đồng loạt xin hủy hợp đồng vì càng làm càng lỗ. Các nhà nhập khẩu Philippines hủy hợp đồng sẽ ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu và kéo giá gạo xuất khẩu VN giảm.
Trước thông tin này, trao đổi với báo chí, nhiều doanh nghiệp khẳng định đây là thông tin không có cơ sở. Thực tế, thời gian qua giá gạo tăng cao nên các nhà xuất khẩu và nhập khẩu có thỏa thuận gia hạn, kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng để giảm thiểu các tác động tiêu cực có thể có. Philippines hiện đang chạy đua với các nước để nhập khẩu gạo nhằm đảm bảo nguồn cung trong điều kiện thời tiết El Nino tiếp tục kéo dài đến hết quý 1/2024.
Theo một số chuyên gia ngành hàng lúa gạo, lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ và các lệnh siết xuất khẩu mới đây khiến thị trường toàn cầu thiếu hụt từ 8 – 10 triệu tấn. Nếu không có các lệnh cấm của Ấn Độ giá cũng sẽ tăng. Năm nay, để đối phó với El Nino, Indonesia phải nhập khẩu đến 2 triệu tấn gạo. Đó là chưa kể nhu cầu tăng cao từ hàng loạt quốc gia khác, kể cả Trung Quốc, đất nước 1,4 tỉ dân. Nên nếu thực sự có một vài doanh nghiệp Philippines ngưng mua không ảnh hưởng gì đến thị trường thế giới.
