Khi đi đến huyện Cam Lâm tỉnh Khánh Hòa, bạn sẽ bắt gặp khung cảnh được vẽ bởi những cây xoài. Đây sẽ là một trải nghiệm khó quên khi bạn đặt chân đến vùng đất này- vùng đất của những cây xoài. Bạn sẽ được thưởng thức một vị xoài khác lạ, một vị xoài trải qua nắng gió khắc nghiệt của một vùng ven biển miền Trung. Hương vị mà sẽ không có ở bất kì nơi nào khác ngoài huyện Cam Lâm, hương vị xoài Cam Lâm sẽ khiến bạn khó lòng mà quên được.
Cam Lâm có vị trí khá đặc biệt,khi nằm giữa 2 thành phố trực thuộc tỉnh là Nha Trang và Cam Ranh theo chiều dọc quốc lộ 1A. Lưng tựa vào Huyện Khánh Sơn – Nơi nổi tiếng vì trồng được sầu riêng – một lọai cây mà trước đây chỉ có ở đồng bằng Sông Cửu Long. Phía Đông gắn liền biển Đông với Bãi Dài. Huyện Cam Lâm không chỉ nổi tiếng với Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh với bãi biển uốn cong dài, nằm trên trục đường nối thành phố Nha Trang và sân bay Cam Ranh. Mà còn nổi tiếng với hương vị xoài Cam Lâm.
Cây xoài là một trong những loài cây nông nghiệp chủ yếu của Huyện Cam Lâm (60% diện tích trồng xoài cả tỉnh) nói riêng và của tỉnh Khánh Hoà nói chung. Nền đất cát cùng với khí hậu khắc nghiệt khiến cho việc trồng các loại cây hoa màu không đạt hiệu quả. Chính vì vậy mà Xoài Cam Lâm đã mang thương hiệu trong cả nước. Nhắc đến Cam Lâm, ngoài Bãi Dài thì có ngay Xoài Cam Lâm.
Huyện Cam Lâm là địa bàn trọng điểm trồng xoài của tỉnh Khánh Hòa với tổng diện tích khoảng 5.000 ha. Xoài Cam Lâm có rất nhiều loại nhưng tập trung chủ yếu là xoài canh nông, còn lại là các loại xoài cát Hòa Lộc; xoài Úc Khánh Hoà…
Xoài canh nông [hay còn gọi là xoài tây] đều chủ yếu có tuổi đời già cổi, 30 – 40 năm. Với giá bán hiện tại của xoài canh nông khoảng 7.000 đ/kg.
Ở huyện Cam Lâm với trên 3.000 ha xoài Úc dành cho xuất khẩu. Sản lượng xoài Úc xuất khẩu đạt khoảng 500 – 700 tấn/năm. Trung quốc là thị trường tiêu thụ chính của loại xoài này. Những năm qua, giá xoài luôn đạt mức cao, thậm chí có thời điểm lên đến 120.000 đồng/kg, giúp người dân thu về hàng trăm triệu đồng tiền lãi/ha mỗi năm.
Giá của các loại xoài Cát Hòa Lộc, Xoài Úc Khánh Hòa cao hơn so với xoài canh nông. Chính vì vậy người dân đang chuyển xoài canh nông [xoài thường] sang trồng xoài Úc và xoài Cát.
Nguồn gốc của cây xoài Úc ở Cam Lâm, Khánh Hòa
Khi nói đến xoài Úc Khánh Hoà, người dân nơi đây sẽ nhắc ngay đến người đàn ông tên John Ed.Morton, khoảng 60 tuổi, người Australian – Chủ tịch Hiệp hội Cây ăn quả bang Queesland (Australia) – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Nông sản EMU. Người đàn ông hầu như gắn bó cả cuộc đời mình với cây xoài Australia ở bang Queesland.
Khi đến Việt Nam, ông John Ed.Morton đã tìm gặp ông Nguyễn Minh Châu – Viện trưởng Viện cây ăn quả miền Nam và được ông Châu cho lời khuyên: “Với đặc tính của giống xoài Australia thì vùng đất Cam Ranh/Cam Lâm, Khánh Hòa là thích hợp nhất”. Và một lý do quan trọng khiến ông chọn Cam Lâm là vị xoài trồng ở đây sẽ lệch vụ so với xoài trồng bên Úc.
Vào cuối năm 2002, John Ed.Morton đến Suối Dầu, tỉnh Khánh Hòa tìm hiểu thổ nhưỡng, khí h. Khi đó, ông trình bày ý muốn được trồng thử nghiệm giống xoài Australia và mong sự hợp tác giúp đỡ từ phía chính quyền địa phương.
Cùng thời điểm đó, Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao tỉnh Khánh Hòa đưa giống xoài Úc [Xoài của nước Úc] về trồng thử nghiệm tại địa bàn huyện Cam Lâm. Qua quá trình nghiên cứu và trồng thử nghiệm, trung tâm đã chọn được giống xoài Mangiferaindica (R2E2). Sau đó, cấy ghép giống xoài này với gốc xoài địa phương, rồi trồng trình diễn tại vườn của trung tâm từ năm 2003.
Chỉ sau vài năm gầy giống, loại xoài này cho những kết quả ngoài mong đợi. Đến tháng 04 năm 2018 , giống xoài này được nhân rộng trên 4.200ha/ 6.000ha trồng xoài (trong khi năm 2015 chỉ có 800ha).
Ưu điểm nổi trội của giống Xoài Úc R2E2
Giống xoài R2E2 có tính ưu việt về sức chịu hạn, kháng bệnh tốt. Không những vậy, giống còn cho trái to, hình dáng căng tròn đều bắt mắt với màu xanh pha hồng đỏ đặc biệt. Khi chín có màu vàng tươi, mùi thơm đặc trưng có thụt vàng chắn vị ngọt dịu, hạt nhỏ và rất ít xơ.
Trọng lượng xoài R2E2 từ 0,5-1,6kg/trái. Trung bình mỗi cây cho thu hoạch khoảng 70kg. Trồng sau 3 năm bắt đầu cho trái và từ năm thứ 5 trở đi là cho thu hoạch ổn định với năng suất từ 8-10 tấn/ha. Giống Xoài R2E2 dễ trồng, người dân cần đảm bảo khoảng cách trồng giữa các cây 6m, giữa các hàng 9m để cây phát triển tối ưu nhất.
Ngoài ra, vỏ trái xoài dày nên rất thuận tiện trong bảo quản, vận chuyển xa, phù hợp cho xuất khẩu. Hiện, sản phẩm xoài Úc Khánh Hoà đã được xuất sang 6 nước và vùng lãnh thổ là Malaysia, Indonesia, Singapore, Hồng Kông (Trung Quốc), Dubai (các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất – UAE), góp phần mang lại nguồn thu nhập không nhỏ cho người dân ở địa phương.
Như đã nói ở trên, xoài Úc Khánh Hoà có thị trường tiêu thụ chính là Trung Quốc. Người Trung đặc biệt thích loại quả này vì quả đẹp giống hình ảnh đào tiên bên nước họ.
Có thể nói xoài và nghề trồng xoàiÚc đã trở thành một biểu tượng của miền quê Cam Lâm – Khánh Hòa. Nhắc đến xoài Úc thì biết đến quê hương Cam Lâm Khánh Hoà.
Nguồn: Chamkhanhhoa
