Trong 9 tháng năm 2023, xuất khẩu rau quả ước đạt hơn 4,1 tỷ USD, tăng gần 70% so với cùng kỳ năm trước.
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, dự kiến, xuất khẩu rau quả trong tháng 9/2023 ước đạt gần 587 triệu USD, tăng 33,4% so với cùng kỳ năm 2022. Lũy kế 9 tháng năm nay, xuất khẩu rau quả đạt 4,134 tỷ USD, tăng 69,1% so với cùng kỳ 2022.
Kết quả trên sẽ vượt kim ngạch xuất khẩu rau quả của cả năm 2022 là 3,34 tỷ USD. Kết quả này cũng sẽ vượt con số kỷ lục xuất khẩu của ngành rau quả năm 2018 là 3,81 tỷ USD.
Trong số các nhóm rau quả, sầu riêng, chuối, thanh long đóng góp lớn vào tăng trưởng. Với sầu riêng, từ vị trí thứ 4 trong nhóm các loại quả, vươn lên dẫn đầu về xuất khẩu, vượt cả chuối và thanh long để gia nhập nhóm trái cây tỷ USD. Loại này cũng dự báo sớm cán đích kim ngạch xuất khẩu 1,5 tỷ USD tháng tới.
Hiện Trung Quốc là quốc gia nhập nhiều rau quả Việt Nam nhất với tổng kim ngạch 8 tháng đạt 2,3 tỷ USD, tăng 134% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 64% thị phần.
Tiếp theo là xuất khẩu thị trường Mỹ đạt trên 168 triệu USD, giảm hơn 6% so với cùng kỳ năm ngoái; Hàn Quốc đạt 148 triệu USD, tăng 18%; Nhật Bản là 123 triệu USD, tăng 6%….
Top 10 thị trường lớn nhất của ngành rau quả, ngoài Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan và Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất tăng trưởng dương; Mỹ, Thái Lan, Australia giảm nhập khẩu.
Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết, nguyên nhân giúp xuất khẩu rau quả khả quan nhờ các quốc gia tăng mua. Trong đó, Trung Quốc tạo nhiều thuận lợi cho nông sản Việt vào thị trường họ. Năm 2022, nước này ký hàng loạt nghị định thư với Việt Nam đã tạo bước đệm cho hoạt động xuất khẩu rau củ quả của nước ta đạt nhiều thuận lợi. Nhờ đó, giá nông sản tăng cao so với cùng kỳ đẩy giá trị kim ngạch tăng đột biến.
Riêng sầu riêng, xuất khẩu đang tăng gần 20 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Sầu riêng Việt Nam thu hoạch kéo dài và nhiều thời điểm trái vụ với các quốc gia khác như Thái Lan, Philippines nên được ưa chuộng và xuất với giá cao.
Ngoài ra, chuối và mít của Việt Nam cũng được Trung Quốc tăng mua và trả giá cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
Trung Quốc đang xem xét cho dừa tươi Việt được xuất khẩu chính ngạch. Nếu được thông qua trong thời gian tới, xuất khẩu dừa sẽ có nhiều bứt phá. Mới đây, Mỹ cũng vừa cho Việt Nam xuất khẩu trở lại dừa tươi.
Theo Cục BVTV Bộ NN & PTNT, các mặt hàng rau quả Việt ngày càng rộng cửa xuất khẩu. Nhà chức trách đang đàm phán mở cửa thị trường chanh leo sang Mỹ, Australia; bưởi sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Ấn Độ; sầu riêng sang Ấn Độ; các loại quả có múi, dừa, sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cho biết nửa cuối năm, nếu chanh dây được xuất vào Mỹ, dừa tươi xuất chính ngạch sang Trung Quốc, mục tiêu 5 tỷ USD kim ngạch cả năm 2023 trở nên dễ dàng. Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, hàng Việt cần nâng cao chất lượng, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm để tạo thêm uy tín với khách hàng. Hiện, nhiều mặt hàng trái cây Việt Nam tăng trưởng nóng về sản lượng nhưng gặp nhiều hệ lụy khi xuất khẩu ồ ạt.
Tuy nhiên, xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Trung Quốc cần chú ý. Vừa qua, Bộ NN & PTNT đã nhận được một số thông báo từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) liên quan đến vi phạm yêu cầu về kiểm dịch thực vật của các lô hàng chuối, mít, xoài, nhãn, thanh long và sầu riêng xuất khẩu từ Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. Đáng chú ý, giữa tháng 8/2023, Trung Quốc tiến hành kiểm tra vùng trồng, cơ sở đóng gói dừa tươi Việt Nam.
Với các trường hợp vi phạm quy định kiểm dịch thực vật theo thông báo từ phía Trung Quốc, Bộ NN & PTNT sẽ thực hiện tạm dừng đối với các mã số liên quan để điều tra nguyên nhân và áp dụng biện pháp khắc phục phù hợp.
Bên cạnh đó, Cục BVTV sẽ tập trung các giải pháp nhằm minh bạch thông tin, cơ sở dữ liệu; hoàn thiện hướng dẫn kỹ thuật; hoàn thiện bộ tài liệu ngành hàng để có những tiêu chuẩn về giống, phân bón, kỹ thuật sản xuất… cho nông dân thuận tiện sử dụng.
